24 Ιανουαρίου 2009

Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό τετράποδο

κυνικός 1 -ή -ό [kinikós] Ε1 : I. που χαρακτηρίζεται από παντελή έλλειψη συναισθηματικής ή ηθικής ευαισθησίας, που εκδηλώνει τις σκέψεις, τα συναισθήματα ή τις προθέσεις του χωρίς καμία προσπάθεια μετριασμού της δυσαρέσκειας που μπορεί να προκαλέσει, με πλήρη περιφρόνηση και αδιαφορία προς τους κοινά αποδεκτούς κανόνες ευπρέπειας ή ηθικής: Kυνική συμπεριφορά. Kυνική απάντηση / άρνηση. ~ άνθρωπος και ως ουσ. ο κυνικός.
Φαρισαίος ο [fariséos] Ο18 : 2. (μτφ.) άτομο που η συμπεριφορά του χαρακτηρίζεται από την επιφανειακή και υποκριτική τήρηση των τύπων (της ηθικής, της ευγένειας κτλ.)· υποκριτής: Γέμισε ο τόπος με ψεύτες, φαρισαίους κι απατεώνες. ΦΡ γραμματείς και φαρισαίοι, για ανθρώπους υποκριτές.
Με το τρίτο κικιρίκου άρχισε να τα μαζεύει αλλά η ετυμηγορία είχε βγει ήδη από τις μικρές ώρες: κυνική η ομολογία του κυρίου.

Τριανταπέντε χρόνια μετά το έγκλημα, κάποιος ομολογεί. Χωρίς κομπασμό, χωρίς σάλτσες. Λέει πως σκότωσε δέκα ανθρώπους που δεν είχαν την παραμικρή δυνατότητα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους,. Ούτε την ενστικτώδη κίνηση να φέρουν τις παλάμες μπροστά από το πρόσωπο δεν ήταν σε θέση να κάνουν. Λέει πως δεν αντέχει τη θέα του αίματος, να φάει κρέας.

Και η διάγνωση είναι κυνισμός.

Εντάξει, φταίει λίγο η τυραννία των κλισέ. Αλλά περισσότερο μου φαίνεται πως είναι ο φόβος να αναγνωρίσεις στον εχθρό ακόμα και την ελάχιστη ανθρώπινη ποιότητα. Ο εχθρός αναγκαστικά είναι τέρας. Δεν ντρέπεται, δεν μεταμελείται, δεν αισθάνεται ενοχή, δεν ταράζουν εφιάλτες τον νομοτελειακά μοσχαρίσιο ύπνο του. Είναι ένα κτήνος. Κυνικό βέβαια. Αντίθετα, σε μας οι ανθρώπινες ιδιότητες εκφράζονται πληθωρικά, αφού όταν τις έριχνε ο Θεός από τον ουρανό κρατούσαμε την ομπρέλα ανάποδα.

Από την άλλη βέβαια είναι ένα ζήτημα αν όποιος σήμερα βλέπει με συμπάθεια τον τούρκο ηθοποιό θα επιδείξει ανάλογη γενναιοψυχία κατά το 2034. Όταν ο Κορκονέας αποφυλακιστεί και πει πως τα 25 χρόνια στη φυλακή δεν πήγαν χαμένα, πως έγινε άλλος άνθρωπος.

Χθες στον Άλφα είχε το American History X. Ευτυχώς δεν μας αφορά, ούτε συλλογικά, ούτε ατομικά.

Σ' ευχαριστώ Θεέ μου που δεν με έκανες κυνικό σαν εκείνο το κάθαρμα τον Τελώνη.

(μπόνους, μετά από επίμονη απαίτηση πολλών ακροατών, Northern Ireland: A Balanced Approach to Amnesty, Reconciliation, and Reintegration)

2 σχόλια:

Elias είπε...

ο φόβος να αναγνωρίσεις στον εχθρό ακόμα και την ελάχιστη ανθρώπινη ποιότητα
Παραλλαγή αυτού είναι και ο πολύ διαδεδομένος φόβος να αναγνωρίσεις στον εχθρό το τεκμήριο της ιδεολογίας: "...ο απέναντί σου, εκείνος που εσύ θεωρείς αντίπαλο ή εχθρό σου, εκείνος που ίσως είναι διώκτης σου, μπορεί να έχει εξ ίσου καθαρή συνείδηση και εξ ίσου αγνά κίνητρα όσο και εσύ, να διαπνέεται από την ίδια ακλόνητη πεποίθηση για το δίκαιό του" - από εδώ

Manchurian είπε...

Δύσκολο πράγμα η διάκριση.