Η επιλογή και των δύο φωτογραφιών, όχι μόνο αυτής που σχολιάζει η Φραγκουδάκη, φωνάζει από μακριά πως έγινε με το ένα μάτι στο απειλητικό λευκό της άδειας σελίδας και το άλλο στα εισιτήρια των διακοπών. Για τη λεζάντα όμως είναι πραγματικά άξιο διερεύνησης ποιοι μηχανισμοί της γλώσσας έκαναν την ελληνίδα αλλοδαπή. Το βρίσκω απίθανο να ευθύνεται ο Τζίμας, μάλλον κάποιος συντάκτης ύλης έβαλε το μαγικό χέρι του.
Ωστόσο διακρίνω ένα πρόβλημα και στο κείμενο της Φραγκουδάκη. Ξεκινά το σχόλιό της περιγράφοντας στον αναγνώστη των Νέων τη φωτογραφία της Καθημερινής
Μια παλιά φωτογραφία. Ένα παιδάκι με άστρο του Δαβίδ στο παλτουδάκι, απέναντι σε Ναζί με οπλοπολυβόλα, στέκεται με τα χέρια ψηλά. Ένα παιδάκι με ψηλά τα χέρια και γύρω πολυβόλα. Διάσημη φωτογραφία.Είναι έτσι;
Η φωτογραφία προέρχεται από την έκθεση Στρουπ και υπάρχει σε μεγάλη ανάλυση.
Στο παλτό του παιδιού δεν φαίνεται άστρο. Ίσως να έχει στο μπράτσο, όπως οι δύο γυναίκες, πίσω του και άκρη αριστερά. Όμως στη φωτογραφία δεν φαίνεται.
Επίσης στη φωτογραφία φαίνεται μόνο ένα όπλο. Και παρότι το κρατάει ένας δολοφόνος, η στάση του σώματος νομίζω δείχνει πως δεν σημαδεύει το παιδί. Απλά έχει αντιληφθεί τον φωτογράφο και έχει στρίψει ελαφρά προς τον φακό. Σίγουρα ο χώρος είναι γεμάτος Ες-Ες με τα όπλα στραμένα προς τον κόσμο. Και αυτούς κοιτάζουν οι άνθρωποι φοβισμένοι. Αλλά στη φωτογραφία έναν Ναζί με το όπλο του βλέπουμε και δεν νομίζω πως σημαδεύει το παιδί.
Ασήμαντες λεπτομέρειες θα πει κάποιος. Περίπου, αλλά όχι ακριβώς.
Ο άγνωστος λεζαντογράφος διορθώνει τον εθνικό προσδιορισμό των γυναικών που είχαν σχέσεις με γερμανούς στην Κατοχή. Ίσως επειδή δεν τις αντιλαμβάνεται σαν ανθρώπους αλλά σαν σύμβολα, αρνητικά. Και τι μπορεί να συμβολίζει η απόκτηση παιδιών με τον εχθρό εκτός από ανέκκλητη απεμπόληση της ιθαγένειας;
Ότι η Φραγκουδάκη διαβάζει τη φωτογραφία σαν σύμβολο δεν θέλει ρώτημα, το γράφει η ίδια.
«Εμβληματική φωτογραφία, που αποτυπώνει ανελέητα το αποτρόπαιο πρόσωπο του ναζισμού και συνοψίζει τραγικά τη φρίκη της ιδεολογίας της «Αρίας φυλής»
Κατά τρόπο ανάλογο λοιπόν στο παιδί-σύμβολο βλέπει, έστω κι αν στη φωτογραφία δεν φαίνεται, το κατεξοχήν χαρακτηριστικό του στιγματισμού των εβραίων. Μετά η συμπλήρωση του κάδρου με πλήθος πολυβόλων είναι απλή λογική συνέπεια. Ένα κάθαρμα που ποζάρει δεν είναι πειστικό Κακό.
Για να είμαι ειλικρινής νομίζω πως υπάρχουν άλλες φωτογραφίες πολύ πιο δραματικές, αν το ζητούμενο είναι ο συμβολισμός της εξόντωσης των εβραίων.
Όπως η εκτέλεση της μάνας με το παιδί αγκαλιά
Και δυστυχώς πάντα υπάρχουν χειρότερα.
Τελικά όμως είμαι της άποψης πως ο συμβολισμός είναι ο χειρότερος σύμμαχος της πραγματικότητας.
1 σχόλιο:
Συμφωνώ - μακάρι πάντα να υπάρχει η συναισθησή των αναλογιών.
Δημοσίευση σχολίου