03 Μαρτίου 2008

Η αληθώς ορθόδοξη θέση για το γάμο και τη συμβίωση

H ανάμιξη της κοινωνίας στην ιδιωτική ζωή του ατόμου με αγανακτούσε. Διαμαρτυρόμουν βίαια ενάντια στους κοινωνικούς περιορισμούς των δικαιωμάτων του και μου συνέβαινε να έχω γι’αυτό το πράγμα πραγματικές κρίσεις μανίας. Ο έρωτας είναι μια περιοχή βαθύτατα προσωπική, η κοινωνία δεν πρέπει να ανακατεύεται. Γενικά, την «κοινωνία», δεν την αγαπώ καθόλου! Είμαι ένας άνθρωπος επαναστατημένος εναντίον της κοινωνίας. Όταν πρόκειται για αγάπη ανάμεσα σε δυο ανθρώπους, ένας τρίτος είναι περιττός, έλεγα στο Destination de l’homme. Αν μου ανάφεραν την περίπτωση ενός παράνομου έρωτα, απαντούσα ότι αυτό δεν αφορούσε κανένα και λιγώτερο ακόμη αυτόν που το ανακοίνωνε. Ο έρωτας είναι πάντα παράνομος. Ένας νόμιμος έρωτας είναι ένας πεθαμένος έρωτας. Η νομιμότητα δεν έχει γίνει παρά για την καθημερινή ζωή, αλλά ο έρωτας είναι τοποθετημένος πέρα απ’ όλα αυτά. Ο κόσμος θα έπρεπε ν’ αγνοεί τα πάντα για τον έρωτα δύο όντων. Ο θεσμός του γάμου έχει την αναισχυντία να κάνει δημόσιο ό,τι θα έπρεπε να είναι μυστικό, προστατευμένο από τη ματιά του ξένου. Στη θέα ενός ζευγαριού αισθανόμουν μια ξεχωριστή στενοχώρια ωσάν να κατασκόπευα εκείνη την στιγμή ό,τι ώφειλα ν’ αγνοώ. Είναι μια μέθοδος από τις πιο προσβλητικές μέσα στην ανθρώπινη Ιστορία η μέθοδος της κοινωνιοποίησης του φύλου και του έρωτα, ακρωτηριάζοντας την ανθρώπινη ζωή προκαλεί αναρίθμητους πόνους. Η οικογένεια είναι ένας απαραίτητος κοινωνικός θεσμός που υπόκειται στους ίδιους νόμους στους οποίους υπακούουν το Κράτος, η οικονομία, κλπ. Πολύ δεμένη με την οικονομική τάξη, η οικογένεια δεν έχει σχεδόν τίποτε κοινό με τον έρωτα εκτός από την αγάπη-φιλευσπλαχνία ή, πολύ έμμεσα, με το φύλο. Τα στοιχεία υποδούλωσης υπήρξαν πάντα ισχυρά μέσα στην οικογένεια και υπάρχουν ακόμη ως σήμερα. Η οικογένεια είναι ένας ιεραρχικός θεσμός που στηρίζεται πάνω στην κυριαρχία και την υποταγή. Κοινωνιοποιημένος από την οικογένεια, ο έρωτας πνίγεται μέσα σ' αυτήν. Βάση της οικογένειας, ο γάμος είναι ένα μυστήριο πολύ προβληματικό. Ο χριστιανισμός δεν κατέχει ένα μυστήριο γάμου δικό του, επικυρώνει απλώς τον ειδωλολατρικό και τον ιουδαϊκό γάμο.

Αυτό το φυσικό μυστήριο κοινωνιοποιεί ό,τι είναι αδιόρατο από τη φύση του την ίδια, τόσο για την κοινωνία όσο και για την Εκκλησία, ως εξωτερική θρησκευτική κοινωνία. Τον γνήσιον έρωτα θα έπρεπε να αναγνωρίσουμε ως γνήσιο μυστήριο που είναι αδύνατο να το κοινωνιοποιήσουμε ή να το υποβάλουμε στον ορθολογισμό. Από δω προέρχεται η τραγική μοίρα του έρωτα μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες: η κοινωνία αποδιώχνει τον έρωτα. Ο εραστής με την πιο υψηλή σημασία της λέξης, είναι ένας εχθρός της κοινωνίας. Η παγκόσμια λογοτεχνία και κατ’αρχήν οι προβηγκιανοί τροβαδούροι μιλούσαν για τα δικαιώματα του έρωτα, κυρίως για τον έρωτα που δεν ήταν Κοινωνιοποιημένος, και για την ευγένειά του. Αυτό είναι ακριβώς που αποτελεί την τεράστια θρησκευτικήν αξία της λογοτεχνίας. Αποκλείω εδώ την λογοτεχνία που κατατρύχεται από το φύλο. Η θεολογία όπως επίσης και η ηθική και η νόμιμη κοινή γνώμη ήταν πάντα εχθρικές απέναντι στην λογοτεχνία σχετικά μ’ αυτό το θέμα και την ανέχθηκαν με αρκετή δυσαρέσκεια. Πάνω σ’ αυτό οφείλω να πω ότι παρά τη μεγάλη μου αγάπη για τον Λ. Τολστόι, ήμουν απόλυτα αντίθετος με τη βασική ιδέα της Άννας Καρένινας: δεν είναι ο έρωτας της Άννας και του Βρόνσκυ, είναι οι συζυγικές σχέσεις της Άννας και του Καρένιν πού θεωρώ εγκληματικές. Το θέμα του διαζυγίου μου φαινόταν επιπόλαιο. Δεν είναι το δικαίωμα για διαζύγιο που θέτει το πραγματικό πρόβλημα -το δικαίωμα αυτό πρέπει ασφαλώς να είναι δεκτό- αλλά η υποχρέωση για διαζύγιο σε περίπτωση σβησμένης αγάπης! Η συζυγική ένωση χωρίς αγάπη είναι ανήθικη, μόνο η αγάπη δικαιώνει τα πάντα, η αγάπη-έρως και η αγάπη-συμπόνια. Τα παιδιά, είναι ένα πρόβλημα τελείως διαφορετικό, πολύ σημαντικό, αναμφίβολα. Αλλά όταν οι γονείς δεν αγαπιούνται, αυτό έχει μια κακή απήχηση στα παιδιά. Η άποψή μου, το ξέρω, θα κριθεί ως αντικοινωνική και επικίνδυνη. Λοιπόν, χαίρομαι γι αυτό. Αν ή οικονομική κοινωνιοποίηση είναι δίκαιη και επιθυμητή, η κοινωνιοποίηση μέσα στην Ιστορία του ίδιου του ανθρώπου είναι μια πηγή δουλείας και μαρτυρεί το αντιδραστικό πνεύμα. Ό,τι αποκρούω, προ παντός, είναι η κατηγορία του κινδύνου. Ο κίνδυνος δεν είναι καθόλου ένα κακό πράγμα, πρέπει ο άνθρωπος να περνά από κινδύνους.

7 σχόλια:

Elias είπε...

Συκοφαντίες. Αυτή είναι η γνήσια ορθόδοξη θέση για το γάμο:

Η μονογαμία είναι μία ανοησία για οποιονδήποτε έχει έστω και μία στάλα δημιουργικής σκέψης. Όσο πιο πολλές πλευρές έχει στη φύση του ένας άντρας, τόσο πιο πολλές γυναίκες χρειάζεται να τις ικανοποιήσει. Το ίδιο ισχύει, φυσικά, mutatis mutandis, για μία γυναίκα.

Η μονογαμία είναι πολύ απλά ένα λάθος επειδή δημιουργεί πλεόνασμα ανικανοποίητων γυναικών. Πέρα από αυτό, αποτελεί έναν θεσμό μόνο και μόνο για την εξασφάλιση των απογόνων, κάτι που σήμερα αναγνωρίζεται ευρέως. Το μεγάλο μειονέκτημα όμως της μονογαμίας είναι ότι συνδέεται με τη σεξουαλική όρεξη … Ο γάμος θα δημιουργούσε ελάχιστα προβλήματα αν οι άνθρωποι μπορούσαν να χωνέψουν ότι δεν είναι παρά μόνο ένας οικονομικός και κοινωνικός συνεταιρισμός. Οι άνθρωποι θα έπρεπε να παντρεύονται για διευκόλυνση και μόνο, και να ακολουθεί ο καθένας τον δικό του δρόμο χωρίς ζήλιες. Κάθε γυναίκα θα έπρεπε να φροντίζει να μην περιπλέκει την κατάσταση με παιδιά από άλλους άντρες, εκτός αν ο σύζυγός της θέλει κάτι τέτοιο –και πράγματι θα το θέλει αν την αγαπάει αληθινά. Είναι τερατώδες για έναν άντρα να παριστάνει ότι είναι αφοσιωμένος στην ευτυχία της συζύγου του, όμως να της στερεί την ύψιστη χαρά: την αίσθηση ότι κυοφορεί το παιδί του άντρα που λατρεύει σεξουαλικά• αυτού του άντρα που η φύση όρισε ως τον κατάλληλο πατέρα του παιδιού της, παρόλο που ο ίδιος μπορεί να είναι εντελώς ακατάλληλος για σύζυγος. Και αυτό ακριβώς θα συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις, γιατί σπάνια θα εμφανίζεται ένας τέτοιος άντρας που θα είναι προικισμένος και για πατέρας και για συγκάτοικος.

Manchurian είπε...

Συκοφαντίες; Έχουμε στοιχεία εμείς! Έχουμε χαρτιά! [απειλητικός κυματισμός στον αέρα]

Σπάω το κεφαλι μου να θυμηθώ από που είναι αυτός ο λίβελος εναντίον της μονογαμίας.

Elias είπε...

Θα πρέπει να είσαι Μεγάλο Θηρίο για να θυμηθείς την προέλευση αυτού του αποσπάσματος. Έλα, εξομολογήσου το.

Manchurian είπε...

Οκ, συνθηκολογώ, δεν το βρήκα. Σημείωσε όμως ότι μια πρώτη σκέψη που έκανα ήταν μήπως το λέει ο Τίμοθι Άρτσερ στην Κίρστεν όταν γνωρίζονται στο εστιατόριο του Φρεντ Χιλ, του πράκτορα της καγκεμπέ όπως είναι γνωστό σε όλο το Μπέρκλεϋ.

Ανώνυμος είπε...

Πάντως νομίζω ότι αυτό το κείμενο (κατά του γάμου) χρησιμοποίησαν ως επιχείρημα και οι Ρώσσοι συνοριoφύλακες με την Νατάλια

(αν το σχόλιο εμφανιστεί 3 φορές φταίει το μπλόγκερ)

Elias είπε...

Πολύ σωστό σε βρίσκω, Manchurian. Υπάρχει όμως και η γυναικεία πλευρά του νομίσματος
(δε φτιάχνουν τέτοια πράγματα σήμερα...)

Manchurian είπε...

@thief42, η μεγάλη ρώσικη ασφαλίτικη ψυχή δεν συγκινείται με τέτοιους μικροαστικούς μελοδραματισμούς. Κι αν έχουν δει τα μάτια τους ...

Galina Benislavskaya came to the Vagankovskoye Cemetery one December day. She had a smoke by the grave of the poet Sergei Yesenin and then pulled out a pistol and tried to kill herself, taking notes on a pack of cigarettes: "First try misfired. Second try misfired. Third try misfired. Must I use the knife?" On the fourth try, the 29-year-old woman wounded herself. She was found the next morning by the cemetery guard still barely alive but passed away en route to Botkinskaya Hospital.

This was in 1926, one year after Yesenin hanged himself in the Hotel Angleterre.

Moscow's cemeteries are sites where the fates of many different people converge, such as those of the poet and Benislavskaya, who worked for the secret police.

@elias, υπήρξε κάποια που δυστυχώς δεν της έμοιασε.